สาลมัณฑปิยเถราปทานที่ 10 (490)

ส่วนพระผู้มีพระภาคเจ้าพิชิตมารพระ-
นามว่าปิยทัสสี เชษฐบุรุษของโลก ประเสริฐกว่า
นรชน ประทับนั่งในท่ามกลางพระภิกษุสงฆ์แล้ว
ได้ทรงกระทำการแย้มพระสรวลให้ปรากฏ
พระอนุรุทธเถระ ผู้อุปัฏฐาก ของพระ-
ศาสดาพระนามว่า ปิยทัสสี ห่มจีวรเฉวียงบ่าข้าง
หนึ่งแล้ว ได้ทูลถามพระมหามุนีว่า
ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า อะไรเล่าหนอ
เป็นเหตุให้พระศาสดาทรงแย้มพระสรวลให้
ปรากฏ เพราะเมื่อเหตุ พระศาสดาจึงทรงแย้ม
พระสรวลให้ปรากฏ.
พระศาสดาตรัสว่า มาณพใดทรงปะรำที่
มุงด้วยดอกไม้ไว้ตลอด 7 วัน เรานึกถึงกรรม
ของมาณพนั้น จึงได้ทำการยิ้มแย้มให้ปรากฏ
เราไม่พิจารณาเห็นช่องทางที่ไม่ควรที่บุญ
จะไม่ให้ผล ช่องทางที่ควรในเทวโลกหรือมนุษย์-
โลก ย่อมไม่ระงับไปเลย
เขาผู้เพียบพร้อมด้วยบุญกรรมอยู่ใน
เทวโลกมีบริษัทเท่าใด บริษัทเท่านั้นจักถูกมุงบัง
ด้วยดอกรัง เขาเป็นผู้ประกอบด้วยบุญกรรม จัก
รื่นเริงอยู่ในเทวโลกนั้น ด้วยการฟ้อน การขับ
การประโคม อันเป็นทิพย์ในกาลนั้นทุกเมื่อ

บริษัทของเขาประมาณเท่าที่มี จักมี
กลิ่นหอมฟุ้ง และฝนดอกรังจักตกลงทั่วไปใน
ขณะนั้น มาณพนี้จุติจากเทวโลกแล้ว จักมาสู่
ความเป็นมนุษย์ แม้ในมนุษย์โลกนี้หลังคาดอกรัง
ก็จักทรงอยู่ตลอดกาลทั้งปวง
ณ มนุษยโลกนี้การฟ้อนและการขับ ที่
ประกอบด้วยกังสดาล จักแวดล้อมมาณพนี้อยู่
เป็นนิตย์ นี้เป็นผลแห่งพุทธบูชา
และเมื่อพระอาทิตย์อุทัย ฝนดอกรังที่
บุญกรรมปรุงแต่งแล้ว จักตกลงทุกเวลา
ในกัปที่ 1,800 พระศาสดาพระนาม
โคดม ซึ่งสมภพในวงศ์พระเจ้าโอกกากราช จัก
เสด็จอุบัติขึ้นในโลก
มาณพนี้จักเป็นทายาทในธรรมของพระ-
ศาสดาพระองค์นั้น เป็นโอรสอันธรรมเนรมิต
จักกำหนดรู้อาสวะทั้งปวงแล้ว จักไม่มีอาสวะ
นิพพาน
เมื่อเขาตรัสรู้ธรรมอยู่ จักมีหลังคา
ดอกรัง เมื่อถูกทำฌาปนกิจอยู่บนเชิงตะกอน ที่
เชิงตะกอนนั้น ก็จักมีหลังคาดอกรัง.
พระมหามุนีพระนามว่า ปิยทัสสี ทรง
พยากรณ์ว่าแล้ว ทรงแสดงธรรมแก่บริษัท ให้
อิ่มหนำด้วยฝนคือธรรม

เราได้เสวยราชสมบัติในเทวโลกในหมู่
เทวดา 20 กัป ได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ 67 ครั้ง
เราออกจากเทวโลกมาในมนุษยโลกนี้
ได้ความสุขอันไพบูลย์ แม้ในมนุษย์โลกนี้ ก็มี
หลังคาดอกรัง นี้เป็นผลแห่งการถวายปะรำ
นี้เป็นความเกิดครั้งหลังของเรา ภพ
สุดท้ายกำลังเป็นไป แม้ในภพนี้หลังคาดอกรัง
ก็จักมีตลอดกาลทั้งปวง
เรายังพระมหามุนีพระนามว่า โคดม ผู้
ประเสริฐกว่าศากยราชให้ทรงยินดีได้ ละความ
มีชัยและความปราชัยเสียแล้ว บรรลุถึงฐานะที่
ไม่หวั่นไหว
ในกัปที่ 1,800 เราได้บูชาพระพุทธเจ้า
ด้วยพุทธบูชานั้น เราไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผล
แห่งพุทธบูชา
เราเผากิเลสทั้งหลายแล้ว. . . คำสอน
พระพุทธเจ้าเราได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระสาลมัณฑปิยเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วย
ประการฉะนี้แล.
จบสาลมัณฑปิยเถราปทาน

อรรถกถาสาลมัณฑปิยเถราปทาน

อปทานที่ 10 มีเนื้อความพอที่จะกำหนดรู้ได้โดยง่ายทีเดียวแล.
จบอรรถกถาปังสุกูลวรรคที่ 49

รวมอปทานที่มีในวรรค

นี้ คือ

1. ปังสุกูลสัญญกเถราปทาน 2. พุทธสัญญกเถราปทาน 3.
ภิสทายกเถราปทาน 4. ญาณถวิกเถราปทาน 5. จันทนมาลิยเถราปทาน
6. ธาตุปูชกเถราปทาน 7. ปุฬินุปปาทกเถราปทาน 8. ตรณิยเถราปทาน
9. ธัมมรุจิเถราปทาน 10. สาลมัณฑปิยเถราปทาน.
มีคาถาคำนวณได้ 219 คาถา.
จบปังสุกูลวรรคที่ 49